Bewegen als beste medicijn tegen chronische ziektes

Intensief bewegen is de grootste beïnvloedbare factor voor vrijwel alle chronische ziektes en aandoeningen. Onze leeftijd, genetica of geslacht kunnen we niet veranderen, maar door intensief te bewegen kunnen we het risico op chronische aandoeningen drastisch verlagen. Hoge bloeddruk, suikerziekte type 2, hoog cholesterol, vaatziekten, maar ook kanker zijn aandoeningen die heel sterk gerelateerd zijn aan hoeveel iemand beweegt. Weinig bewegen leidt tot veel problemen terwijl intensief bewegen veel van deze chronische ziekten kan voorkomen of verhelpen.

Lees meer

Bewegen

Hoge bloeddruk, type 2 suiker en hart- vaatziekten hebben niet zo veel te maken met veroudering, een puur medisch probleem of domweg leeftijdsgerelateerde slijtage, maar zijn een uiting van gebrek aan onderhoud van het lichaam. En, er is een heel sterke relatie tussen de hoeveelheid en intensiteit van bewegen (= mate van fitheid) en onze levensverwachting.

Bewegen een hoofdzaak, ook voor ouderen in beweging. Twee ouderen die met nordic walking stokken een afstand afleggen.

Het effect van intensief bewegen en het kanker reducerend effect hiervan is minder bekend maar loopt o.a. via het p53 eiwit. Dit eiwit dat in onze spieren wordt aangemaakt onder invloed van bewegen heeft een sterk effect op allerlei cel processen en maakt niet alleen dat we fitter worden maar ook een lagere kans op kanker hebben.

Naast het effect op allerlei bovenstaande fysieke parameters heeft bewegen ook een groot effect op onze hersenen, hersenfuncties, lopen en balans en zien we dat ook terug in sociaal gedrag. Uit recent onderzoek is gebleken dat gezonde oudere mensen die een 3 maanden trainingsprogramma hebben gevolgd meetbaar grotere hersenen en een beter geheugen hebben gekregen. Ook Parkinson patiënten die oefenen op lopen en balans vallen minder vaak. Recent is zelfs gebleken dat Parkinson patiënten na een aeroob trainingsprogramma een meetbaar groter brein hebben met meer verbindingen.
Kinderen die intensief bewegen krijgen een sterker gemyeliniseerd brein. Somberheid klachten kunnen ook opklaren met een beweegprogramma.

Feiten over intensieve beweging

‘Door intensief te bewegen leef je gemiddeld 8 jaar langer, zijn botontkalking, hoge bloeddruk en suikerziekte te voorkomen en zelfs weer omkeerbaar.‘

JAMA

‘Intensief bewegen leidt tot een bijzonder sterke afname van hart- en vaatziekten van wel 80%. Dit effect van bewegen is vele malen groter dan van alle medicatie die er voor deze aandoeningen voorhanden is.‘

Lancet

‘Intensief bewegen leidt tot een afname van meerdere soorten kanker door een verhoging van het p53, een sterk kankeronderdrukkend eiwit.‘

PNAS

‘Door intensief te bewegen wordt ons brein meetbaar groter, maakt het meer verbindingen aan tussen hersengebieden en gaat het beter functioneren.’

Neurobiology

‘Intensief bewegen leidt tot een goede fysieke en mentale gezondheid, meer welbevinden en uiteindelijk een betere kwaliteit van leven.’

Lancet

Missie

In de geneeskunde is helaas nog heel weinig aandacht voor lifestyle problematiek. Dokters krijgen in hun opleiding kennis mee over ziektes en met name de behandeling met medicijnen van deze aandoeningen. Kennis en (na)scholing over preventie zoals niet roken, meer bewegen, stressmanagement en goede voeding is er niet of nauwelijks.

Voetballende kinderen in beweging op het veld

Het doel van Bewegen een Hoofdzaak is om hierin verandering te brengen en anderen te inspireren. Ik heb als neuroloog bijna 20 jaar in verschillende ziekenhuizen gewerkt en heel veel patiënten gezien met chronische aandoeningen zoals hoge bloeddruk, hart en vaatziekten, kanker en hersenziektes. Bij de behandeling van al deze aandoeningen ligt de nadruk op medicatie, terwijl het effect hiervan helaas heel gering is. Zo geeft het effect van aspirine ter preventie van een herseninfarct helaas maar circa 1% risicovermindering. Vanuit mijn studie bewegingswetenschappen wist ik al dat het effect van intensief bewegen om dit soort ziektes te voorkomen vele malen groter is.

Ook uit wetenschappelijk onderzoek in gerenommeerde tijdschriften zoals de Lancet, blijkt dat fysieke (in)activiteit de grootste modificeerbare parameter in de hele geneeskunde is. Dat wil zeggen dat veel bewegen het allergrootste effect heeft op het voorkomen van vrijwel alle chronische aandoeningen. Stilzitten wordt daarom ook wel het nieuwe roken genoemd.

Bewegen en sport zijn leuk en geven een goed gevoel. Als ik op het schoolplein sta, dan zie ik dat iedereen rennen en bewegen leuk vindt, maar in de loop van de jaren verdwijnt dat gevoel bij sommigen helaas. Veel volwassenen hebben een zittend bestaan en vergeten om bewegen in hun dagelijkse routine in te bouwen. Ik wil graag met Bewegen een Hoofdzaak iedereen van jong tot oud aan het bewegen krijgen. Mijn missie is om deze kennis rond bewegen ook bij dokters in hun opleiding en uiteindelijk in de dagelijkse praktijk in de spreekkamer mee te geven.

Cursusaanbod

In 2023 zijn er cursussen over bewegen en voeding en het effect op chronische ziekten te volgen op meerdere locaties in het land.

Op donderdag 23 november 2023 is er een heel bijzondere dag met het Symposium Studiosi Mobilae aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. De hele dag zijn er lezingen en workshops over revalidatie, topsport en veroudering. Ik mag een lezing geven over fysieke activiteit en chronische ziektes.

Woensdag 15 november, Vakbeurs Gezond en Vitaal Nederland, Gorinchem.

November 2023, project Wassenaarse huisartsen bewegen en gezondheid met speciale aandacht voor het bewegingsapparaat.

Aankomende evenementen

Evidence Based nascholing preventie chronische ziekten door Bewegen en Voeding

In deze (VeloTours) cursus krijgt u 12 uur nascholing van experts over Bewegen en Voeding. Wetenschappelijke inzichten worden in een hapklaar programma aantrekkelijk gepresenteerd en zijn geaccrediteerd voor 12 nascholingspunten voor huisarts en specialist.
Agenda icoon voor events van Bewegen een Hoofdzaak
vrijdag 19 tm zondag 21 april 2024.  

Gastenboek

Landelijke Kaderopleiding Vaatziekten voor Huisartsen

Op enthousiaste en interactieve wijze laat Nico de laatste wetenschappelijke inzichten zien van het grote belang van bewegen voor chronische ziekten en onze gezondheid.
Dr. Robert Willemsen, Huisarts en onderzoeker Universiteit van Maastricht.

Congres Medische aspecten van Duursport

Nico Weerkamp heeft tijdens ons congres in Calpe 2022 een tweetal lezingen gegeven waarin hij op heldere wijze het belang van bewegen op chronische ziektes uiteenzet. We gaan hem voor 2023 opnieuw boeken als spreker.
Drs. Edwin Achterberg, sportarts Maxima Medisch Centrum Veldhoven. www.edwinachterberg.nl

Jump to Prevent congres Radboud Universiteit Nijmegen

Bewegen is letterlijk en figuurlijk een Hoofdzaak. Nico heeft op ons congres de achtergronden en inzichten gedeeld over het enorme belang van bewegen en aerobe fitheid op onze gezond. Ook voor Parkinson is er goed bewijs dat bewegen leidt tot een meetbaar groter en beter brein.
Prof. Bas Bloem, neuroloog en hoogleraar Neurologische Bewegingsstoornissen, Radboud Universiteit Nijmegen.

Congres Medische aspecten van Duursport

In 2 lezingen heeft dr. Weerkamp voor een breed dokters publiek de grote preventieve rol van bewegen bij chronische ziektes uiteengezet. Dit verdient ook in de medische opleidingen meer aandacht. Een inspirerende eye opener.
Dr. Frank Stifft, internist-nefroloog Zuyderland ziekenhuis Sittard-Heerlen.
Bewegen een Hoofdzaak eigenaar Nico Weerkamp te zien op zijn profielfoto. Bewegen een Hoofdzaak eigenaar Nico Weerkamp te zien op zijn profielfoto.

Over Dr. Nico Weerkamp

bewegingswetenschapper / neuroloog / atleet

Eind jaren negentig heb ik Bewegingswetenschappen aan de Universiteit van Maastricht gestudeerd. Tijdens deze studie is de kiem gelegd voor sport en bewegen en wat er vervolgens allemaal gebeurt in het menselijk lichaam. Door sport en bewegen past het lichaam zich aan; de spieren, het hart, de bloedvaten en de hersenen krijgen als het ware een upgrade en gaan beter functioneren.

Als afstudeer project voor deze opleiding deed ik een studie aan de Universiteit van Otago, Nieuw Zeeland, waarbij ik bij goed getrainde wielrenners probeerde om na zware inspanning zo snel mogelijk de koolhydraatvoorraden in de spieren weer aan te vullen voor de volgende inspanning. Op dit onderwerp ben ik ook afgestudeerd bij professor Harm Kuipers, oud wereldkampioen schaatsen.

Vervolgens heb ik geneeskunde gestudeerd ook aan de Universiteit van Maastricht. In 2002 kreeg ik mijn diploma als basisarts. Vervolgens heb ik gekozen voor de specialisatie tot neuroloog. Sinds 2013 woon en werk ik in Den Haag als neuroloog met aandachtsgebied bewegingsstoornissen en met name de ziekte van Parkinson. Al sinds het begin van mijn studie heb ik een grote belangstelling voor wetenschap. Toen ik de kans kreeg om bij professor Bas Bloem te promoveren op de ziekte van Parkinson heb ik daar meteen ja op gezegd. In 2017 is mijn proefschrift verschenen over de late fase van de ziekte van Parkinson.

Dat bewegen goed is voor het lichaam wist ik dus al. Dat intensief bewegen ook goed is voor het brein leerde ik tijdens een lezing van professor Erik Scherder tijdens het ParkinsonNet jaarcongres. Onze hersenen worden meetbaar groter, maken meer verbindingen en gaan beter functioneren. De laatste tien jaar heb ik me verdiept in de wetenschap achter dit fascinerende gegeven dat intensief bewegen leidt tot een groter en beter brein.  

Sport CV

Als jongetje zat ik op voetbal. Al snel ontdekte ik dat ik talent had voor sport en met name duursport. Eind jaren negentig deed ik mijn eerste duathlon en al vrij snel werd ik uitgenodigd voor de nationale ploeg. Acht keer vertegenwoordigde ik Nederland op een EK of WK met als beste klassering een negende plaats op het WK duathlon in 2001. Sinds ik in Den Haag woon speel ik beachvolleybal en heb in 2021 en 2022 met mijn beachpartner het NK beachvolleybal voor masters gewonnen. Elke dag doe ik iets aan sport of beweging en voel me hier bijzonder fit bij en motiveer ik anderen in mijn omgeving om aan te haken.